Bilim insanlarından ürküten açıklama: Tüm dünyada internet 3-4 hafta kesilebilir
Bilim insanları, Dünya’nın önümüzdeki yılın başlarında yoğun Güneş fırtınalarına maruz kalabileceği konusunda uyarılarda bulundu. Uzmanlar, beklenenden daha erken bir “Güneş maksimumu” yaşanacağını belirterek, bu fırtınaların küresel interneti haftalarca kesintiye uğratabilecek kadar güçlü olabileceği konusunda dikkat çekti.
Her 11 yılda bir gerçekleşen Güneş döngüsü sırasında ortaya çıkan Güneş lekeleri, manyetik alanındaki büyük değişiklikler nedeniyle takımadaları andıran yapılar oluşturabilir. Bu lekeler, güçlü enerji patlamalarına neden olarak Güneş fırtınalarına yol açabilir, bu da uydulara zarar verebilir ve iletişim sistemlerini kesintiye uğratabilir.
Yapılan yeni bir araştırma, Güneş maksimumunun beklenenden daha erken, 2024’ün başlarında gerçekleşeceğini gösterdi. NASA’nın öngördüğü 2025 sonu tahmininden farklı olarak, Hintli bir araştırma ekibi, IISER Kolkata Uzay Bilimleri Mükemmeliyet Merkezi’nden fizikçi Dr. Dibyendu Nandi liderliğinde, bu yeni tahmini ortaya attı.
Dr. Nandi, Güneş fırtınalarının şiddetini önceden tahmin etmenin zor olduğunu belirtirken, önümüzdeki yıl hakkında daha fazla bilgi edinmenin önemli olduğunu vurguladı. Bu fırtınaların uyduların yörüngesini etkileyebileceğini, iletişim ağlarını haftalarca kesintiye uğratabileceğini ve jeomanyetik alanda güçlü bozulmalara yol açabileceğini belirtti.
Ayrıca, bu fırtınalar yüksek enlem bölgelerindeki elektrik şebekelerini etkileyebilirken aynı zamanda görsel olarak etkileyici auroralar oluşturabilir.
Güneş döngüsü, yaklaşık her 11 yılda bir gerçekleşen bir periyodu içerir, bu da Güneş’in manyetik alanının tamamen değiştiği ve kuzey ile güney kutuplarının yer değiştirdiği bir dönemi ifade eder. Güneş döngüsü, Güneş yüzeyindeki aktiviteyi etkiler; bunların arasında Güneş lekeleri de bulunur, ki bunlar Güneş’in manyetik alanlarından kaynaklanır.
Bilim insanları, Güneş döngüsünü izlemek için genellikle Güneş lekelerini ve bunların ortaya çıkma zamanını uydular kullanarak takip ederler. Güneş döngüsünün başlangıcı, en az Güneş lekesine sahip olduğu ve ‘solar minimum’ olarak adlandırılan bir 11 yıllık periyodun başlangıcını işaret eder. Ancak zamanla Güneş lekelerinin sayısı artar ve döngünün ortasında, Güneş en fazla Güneş lekesine sahiptir.
Bilim insanları, Güneş maksimumunun ne zaman gerçekleşeceğine dair tahminlerde bulunmak için yaklaşık 100 yıl önce İsviçreli astronom Max Waldmeier tarafından toplanan verilere güvenirler. Hintli araştırmacılar, dünya genelindeki Güneş gözlemevlerinden elde ettikleri uzun vadeli verileri kullanarak yeni bir ilişki buldular. Bu ilişki, Güneş’in dipol manyetik alanındaki azalma oranının, Güneş lekesi döngüsünün yükselme oranıyla ilişkili olduğunu gösteriyor.
Dr. Nandi, bu ilişkiyi “Güneş’in dipol alanı, Güneş lekesi döngüsüyle ters fazda ağdalanır ve azalır” diyerek açıkladı. Yeni bulgularını kullanarak bilim insanları, mevcut döngünün Güneş maksimumunun tam olarak ne zaman zirve yapacağını tahmin etmeye çalıştılar ve bunu 2024’ün başları olarak öne sürdüler.
