Dünya Meteoroloji Örgütü’nden ürküten rapor! Her yıl 7 milyon kişi erken ölecek

Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), 2030 yılına kadar yılda 560 orta ve büyük ölçekli doğal afetin meydana gelmesini öngören bir rapor yayınladı. Aynı raporda ölümlere de dikkat çekilerek, özellikle bir kıtanın bu afetlerden ağırlıklı olarak etkileneceği belirtildi.

WMO Genel Sekreteri Petteri Taalas tarafından paylaşılan “Sağlık için İklim Hizmetlerinin Durumu 2023” başlıklı rapor, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve birçok uluslararası kuruluşun katkılarıyla hazırlandı.

Salgınlar artacak

Rapora göre, iklim değişikliği etkileri, özellikle savunmasız topluluklarda uzun yıllardır süregelen sağlık ve refah iyileştirmelerini tehdit ediyor. Aşırı hava koşulları, düşük hava kalitesi, bulaşıcı hastalıklar, gıda ve su güvensizliği gibi etkenler, sağlık sektörünün iklimle ilgili özel bilgi ve hizmetlere daha fazla ihtiyaç duyduğunu gösteriyor.

İklim değişikliği, sağlık alanındaki belirleyici faktörleri olumsuz etkilerken, sağlık sistemlerine ek baskılar getiriyor. Özellikle en zayıf topluluklarda sağlık ve refahın iyileştirilmesi için yıllardır sürdürülen ilerlemeleri tersine çevirme riski ortaya çıkıyor.

Yılda 560 doğal afet bekleniyor

Rapora göre, 2030 yılına kadar dünya genelinde yılda ortalama 560 orta ve büyük ölçekli doğal afet yaşanması öngörülüyor, bu da günlük ortalama 1.5 olaya denk geliyor. Erken uyarı sistemlerinin iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini azaltmada önemli bir rol oynadığı vurgulanıyor ve bu sistemlerin eksik olduğu ülkelerde ölüm oranlarının diğer ülkelere göre 8 kat daha yüksek olduğu ifade ediliyor.

Afrika en yüksek riskli kıta

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) ise daha yoğun ve sık yaşanan aşırı sıcaklık, kasırga, fırtına, sel, kuraklık ve kontrolsüz yangınlar nedeniyle gelecekte sağlık risklerinin artacağını öngörüyor. 2050 yılına kadar iklim değişikliğinden kaynaklanan aşırı ölümlerin yüzde 50’sinden fazlasının Afrika’da gerçekleşeceği tahmin ediliyor.

Sağlık sorunları artacak

Raporda hava kalitesi, iklim değişikliği ve sağlık sorunlarının birbirine bağlı olduğu vurgulanıyor. İklim değişikliği azaltım eylemleri, hava kirliliğinin azaltılmasına katkıda bulunarak hayat kurtarabilir. Ayrıca, hava kirliliği, kronik hastalıklar gibi diğer risk faktörleriyle birleşerek sağlık sorunlarını artırıyor.

7 milyon kişi erken ölecek

Sıcak hava dalgalarının her yıl tahmini olarak 7 milyon erken ölüme yol açtığı belirtilirken, aşırı sıcaklar nedeniyle 2000-2019 yılları arasında yaklaşık 489 bin kişinin öldüğü tahmin ediliyor. Ayrıca, hava kirliliği, ölüme yol açan risk faktörleri arasında önemli bir yer tutuyor. 2019’da küresel çapta ölüme yol açan risk faktörleri sıralamasında hava kirliliği beşinci sıradan dördüncü sıraya yükseldi.

İklim krizi = Sağlık krizi

WMO Genel Sekreteri Taalas, iklim krizinin sağlık krizi olduğunu vurgulayarak, sıcak hava dalgalarının yaygın olduğunu ve El Nino hava olaylarının 2023’te başlamasının sıcaklık rekorlarını daha da aşabileceğini söyledi. İklim değişikliğiyle mücadelede yatırım ve işbirliğinin artırılmasının gerekliliğine dikkat çekti ve iklim bilimi ve hizmetlerinin etkisini artırarak hızlı ilerlemenin mümkün olduğunu belirtti.

DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus ise iklim krizinin sağlık krizine yol açtığını ifade ederek, daha şiddetli hava olaylarının, hastalık salgınlarını artırarak sağlık sorunlarını daha da derinleştirdiğini söyledi. Gazze ve İsrail’de su kaynaklarına erişim sıkıntısının yaşandığını belirtti ve sınırlı su kaynaklarının kullanımıyla ilgili su diplomasisinin gerektiğini vurguladı. Gazze’de su üretimi için tuzdan arındırma yönteminin pahalı olduğunu da ekledi.