HABER/ Didar DEMİRCİ- Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, Hyatt Regency İzmir İstinyePark Otel’de düzenlenen “EİB 2023 yılı ihracat performansı değerlendirme ve 2024 yılı öngörüleri” başlığı altında düzenlenen toplantıda gazetecilerle bir araya geldi. Toplantıya Ege İhracatçı Birliği başkanları da katıldı.
Toplantının açılış konuşmasını yapan Jak Eskinazi, “Sizlerle her yıl ocak ayının ilk günlerinde bir araya geliyoruz ve yıllık değerlendirmemizi yapıyoruz. 2023 yılı Cumhuriyetimizin 100. Yılı olması nedeniyle bizlerin daha fazla anlam yüklediği bir yıldı. 2023 yılına girerken sizlerle yaptığımız değerlendirme toplantısında ekonomik göstergeleri ve mevcut koşulları dikkate alarak “2023 yılında mevcudu korumak hedefimiz olacak” demiştim. 1 yılın sonunda karşınıza geldiğimizde ihracat rakamlarımızda mevcudu koruyabilmiş olmanın buruk mutluluğunu yaşıyoruz. 2024 yılı için sizlere daha güzel mesajlar vermek isterdim ancak 2024 yılında da hedefimiz mevcudu korumak olacak” sözlerini kaydetti.
2024, 2023 KADAR KOLAY OLMAYACAK
Mevcudu korumanın 2024 yılında 2023 yılı kadar kolay olmayacağının altını çizen Eskinazi, “İhracatçılarımızda 2023 yılının yorgunluğu var. Sermayelerimiz azaldı. Enerjimiz tükendi. 2024 yılının ilk yarısında yüksek enflasyonist ortamın süreceği anlaşılıyor. Maliyet artışları sonrasında nihai ürünlerimizi daha yüksek fiyatlara müşterilerimize teklif etmek durumunda kalıyoruz. 2024 yılına zam yağmuru ile girdik. Son maliyet artışlarıyla nihai ürünlerimizde yüzde 25-30’luk fiyat artışları olacak. Tabii bu artış oranını her müşterimize kabul ettirmemiz mümkün değil. Müşteri kayıpları yaşamamız büyük olasılık. Anlayacağınız 2024 senesi çok parlak bir yıl olmayacak. 2024 yılı enflasyonu kontrol altına almamız gereken bir yıl. Bunun için acı ilacı içmemiz gerekiyor. Acı ilacı içerken ölümcül olmamalı, sosyal dengeler bozulmamalı” diye konuştu.
MERKEZ BANKASININ İŞİ ÇOK ZOR
2024 yılının seçim yılı olduğuna da dikkat çeken Eskinazi, “Bu şartlarda enflasyonu düşürme görevi olan Merkez Bankası’nı zorlu bir süreç bekliyor. Merkez Bankası’nın işi çok zor. 2024 yılında Türkiye’nin yatırım yapması lazım. Biraz önce de ifade ettiğim gibi 2022 ve 2023 yılında sermayeler yara aldı. Yatırım yapacaklarda bir tedirginlik var. Yatırım yapacaklara yeni kolaylıklar getirilmesi gerekir. İş hayatına yeni sektörler geliyor. Yeni iş yapış şekilleri geliyor. Yeni yatırımlar bu gidişata göre kurgulanmalı. Bize düşen görev bu konuda ihracatçıları yönlendirmek. Türkiye’nin rekabetçi olabilmesi için yatırımlara devam etmesi lazım. Türkiye’nin 2024 yılı için belirlediği 267 milyar dolar ihracat hedefinin 260 milyar dolarını yakalaması başarı olacaktır. Toplum olarak orta gelir tuzağından kurtulmamız için ihracatta minimum yüzde 10 artışı yakalamak zorundayız. Maalesef ihracatta yüzde 10 artışı yakalayacak ekonomik iklimin çok uzağındayız. Tabii bunda pek çok neden var. Biz etkenlerin bazılarını öngörebiliyorduk ama öngörmediğimiz zorluklarla da karşılaştık” açıklamalarını kaydetti.
FELAKETLERE RAĞMEN ARI GİBİ ÇALIŞTIK
Savaş ve deprem gibi doğal afetlerin Türkiye’ye maddi manevi kayıplarına dikkat çeken Eskinazi, “Biz tüm olumsuzluklara rağmen 2023 yılında arı gibi çalışmaya devam ettik” dedi. Eskinazi, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
“Ege İhracatçı Birlikleri olarak, Ticaret Bakanlığımızın desteğiyle 13 Uluslararası Fuara Milli Katılım Organizasyonu gerçekleştirdik. 329 firmamızın uluslararası arenada standlarıyla ürünlerini pazarlamasına aracılık ettik. Farklı sektörlerde sektörel ticaret heyetleriyle, alım heyetleriyle pazarlama faaliyetlerimizi sürdürdük. Devam eden 12 URGE Projemizle ihracatçılarımızın kümelenerek uluslararası rekabetçiliğinin güçlenmesi için çaba gösterdik. Dünya’nın en büyük gıda ithalatçısı Amerika Birleşik Devletleri’nde Türk gıda ürünlerinin Pazar payını artırmak için sürdürdüğümüz TURQULITY Projemiz başarılı bir şekilde devam etti. Bu proje kapsamında öyle güzel işler yapıldı ki; Bakanlığımız diğer kurumlara örnek göstermeye başladı. Örneğin, üst düzey kurumsal Amerikalı şefleri ülkemizde ağırlayıp, Türk ürünleriyle mahalli Türk ustalarının kendi mutfaklarında birlikte yemek pişirmelerini sağladık, sosyal medyada yayınlamalarını sağlayarak gerçek Türk lezzetleriyle Amerikan damağının ne kadar farklı olabileceğini bizzat göstermeye çalıştık, yaptıklarımız sayesinde Amerikan Şef Federasyonunun yıllık ödülünü kazandık, 2024’te Projede artık ticarileşme öne çıkacak. Hazırgiyim, Maden ve Mobilya sektörlerinde Tasarım Yarışmalarımızı 2023 yılında da düzenledik. İhracatçı sektörlerimize yeni vizyoner tasarımcılar kazandırmaya devam ettik. Eğitim programları, çalıştaylar, uluslararası toplantılar organize ettik.”
KARBON VERGİSİYLE MUHATAP OLMAMAK İÇİN ÇALIŞIYORUZ
En büyük ihracat pazarlarından biri olan Avrupa Birliği’nin ortaya koyduğu Yeşil Mutabakat’ı hatırlatan Eskinazi, “Avrupa Birliği’nin ortaya koyduğu Yeşil Mutabakat’ın gereklerini yerine getirmek, karbon vergisiyle muhatap olmamak için yoğun mesai harcıyoruz” sözlerini kaydetti. Eskinazi, “EİB olarak sera gazı emisyonlarımızı daha etkin yönetmek ve iklim değişikliğinin fiziksel etkilerine uyum sağlamak amacıyla oluşturduğumuz Strateji ve Sürdürülebilirlik Komitesi ile çalışmalarımıza 2023 yılında da yoğun bir şekilde devam ettik. EİB sürdürülebilirlik eylem planını hazırladık, 2022 EİB Sürdürülebilirlik Raporu ve EİB Stratejik Plan Raporumuzu yayınladık. 2024 hedeflerimizi tespit ettik Ege İhracatçı Birliklerine ait sürdürülebilirlik performansını izleyerek 2024 yılında da raporlarımızı yayınlamayı hedefliyoruz. Sürdürülebilir kalkınmanın en önemli bileşenlerinden biri enerjidir. EİB gerek yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimi, gerekse enerjinin verimli kullanılması açısından yatırımlar yapmayı ve önemli projeleri hayata geçirmeyi planlamaktadır. Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’nın sektörümüze etkilerini değerlendiriyoruz. Şimdiden önlem almazsak, AB’ye ihracatımızda büyük maliyetlerle karşılaşacağız. Üreticiden başlayarak tüm kesimleri içine alacak şekilde stratejiler geliştirmeli, çimento, alüminyum, gübre, demir çelik ve elektrik gibi riskli kabul edilen sektörler başta olmak üzere tarım-gıda sektörlerimiz dahil, hızla farkındalık yaratarak rekabet gücümüzü olumsuz etkileyecek bu gelişmeleri bertaraf edecek yol haritaları hazırlayıp, uygulamaya koymalıyız. EİB 2024 yılında mesaisinin önemli bir kısmını bu konuya ayıracaktır” dedi.
2024 YILINDA ÇİNDE OFİS AÇARAK BAŞLIYORUZ
Eskinazi, “Dünya, dijitalleşme noktasında da başdöndürücü bir değişim ve dönüşüm yaşıyor. İhracatçılarımızın dijital ortamda yetkinliklerinin artması için çalışacağız. 2023 yılı sonunda PTTAVM ile bir toplantı düzenledik. 6 trilyon dolara ulaşan dünya e-ihracatının neredeyse yarısına sahip olan Çin pazarına önemli bir giriş yapan PTTAVM ile üyelerimize yeni bir bakış açısı vermek istiyoruz. Dijital pazarlama neyi gerektiriyorsa, rakiplerimiz Çin pazarında nasıl tanıtım yapıyorlarsa EİB olarak biz de üzerimize düşeni yapacağız. 2024 yılında Çin’de ofis açarak bu süreci başlatmak istiyoruz” diye konuştu. Yapay zeka teknolojisine de değinen Eskinazi, “Son yıllarda kullanımı çok artan yapay zeka uygulamaları ve büyük veri analizlerinin üretim, ihracat, lojistik, pazarlama gibi konuları ile ilgili olarak kullanılması kaçınılmaz olacak. Yapay zeka kullanımıyla maliyetler azalırken, üretim süreçleri firmalarımız açısından daha verimli hale gelecek. Avrupa Birliği önümüzdeki dönemde dijital ürün pasaportu talep eder hale gelecek. Üretim süreçlerinin her aşamasının takip edilmesi gerekecek. Bu konuyla ilgili üyelerimize eğitimler vereceğiz” dedi.
“18,3 MİLYAR DOLARLIK DÖVİZİ ÜLKEMİZE KAZANDIRDIK”
EİB’in çalışmaları neticesinde 18,3 milyar dolarlık dövizin Türkiye’ye kazandırıldığının altını çizen Eskinazi, şu şekilde konuştu.
“Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliğimiz 2 milyar 515 milyon dolar ihracatıyla zirvedeki yerini korurken, Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliğimiz 1 milyar 546 milyon dolarla ikinci oldu. Üçüncülük bu yıl adeta fotofinişle belirlendi. Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliğimiz ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliğimiz üçüncülük için kıyasıya bir yarışa girdi. Kazanan 10 milyon dolarlık farkla Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği oldu. Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği 1 milyar 340 milyon dolar, Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği 1 milyar 330 milyon dolar dövizi ülkemize kazandırdı. Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliğimiz 1 milyar 68 milyon dolar, Ege Maden İhracatçıları Birliğimiz 1 milyar 66 milyon dolarlık performansla 1 milyar dolar barajını geçen diğer birliklerimiz oldu. Birliklerimiz çatısı altında temsil edilmeyen Kimya sektörü 1 milyar 693 dolar, otomotiv yan sanayi sektörümüz 1 milyar 46 milyon dolarlık ihracat performanslarıyla öne çıkan diğer sektörlerimiz olarak öne çıktı. Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliğimiz yüzde 102’lik ihracat artışıyla ihracatını 336 milyon dolardan, 680 milyon dolara çıkardı ve 2023 yılında ihracat artış rekortmeni oldu. İhracatını yüzde 41’lik artışla 360 milyon dolardan 509 milyon dolara çıkaran Ege Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliğimiz ihracatını en çok artıran ikinci birlik oldu. 215 ülke ve gümrüklü bölgeye ihracat yaptık. Almanya 1 milyar 850 milyon dolarlık ihracatla birinci sıradaki yerini korurken, Amerika Birleşik Devletleri 1 milyar 590 milyon dolarlık ihracatla ikinci ve İspanya 1 milyar 47 milyon dolarlık ihracatla üçüncü ülke oldu. 18 milyar 260 milyon dolarlık ihracata en büyük katkıyı sağlayan sektörlerinde ilk üçe giren firmalarımız için 9 Ocak 2024 Salı akşamı “İhracatın Yıldızları Ödül Töreni” düzenleyeceğiz. Ödül kazansın, kazanmasın ülkemize döviz kazandıran tüm üyelerimizi sizlerin huzurunda kutluyor, başarılarının devamını diliyorum. Ege İhracatçı Birlikleri’nin 2023 yılındaki ihracatında 7 bin 258 firmamızın emeği var. 2023 yılında bin 484 firmamız ilk kez ihracat yaparken, bu firmalarımız ihracatımıza katkısı 580 milyon dolar oldu.”
Ticaret Bakanlığının 2023 yılında e-ihracata yönelik desteklerini hatırlatan Eskinazi, bu desteklemelerin 2024 yılında da devam etmesini beklediklerini söyledi.
2023 KAYIP YILDI 2024 ÜMİT YILI OLACAK
2022 yılı için “Altın Yıl”, 2023 yılı için “Kayıp Yıl” söylemlerini hatırlatan Eskinazi, “2024 yılı içinde “Bir Ümit Yılı” tanımlaması yapmak istiyorum” dedi. Eskinazi, konuşmalarını şu şekilde tamamladı:
“Orta vadeli plan sonundaki 302 milyar dolarlık ihracat hedefi rahat gerçekleşir diye öngörüyoruz. Ekonomik tablo kötü olabilir. Ancak ümidimizi yitirmiyoruz. Türkiye Cumhuriyeti’nin 100 yıllık tarihinin 84 yılında var olan, üretmiş ve ihracat yapmış bir kurum olarak Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında da üretmeye, daha çok çalışmaya ve ihracat yapmaya devam edeceğiz. Cumhuriyetimizin birinci yüzyılında olduğu gibi ikinci yüzyılında da büyümenin anahtarı yine ihracat olacak. 2024 yılında ihracatla büyümek için ödevimize çalıştık. İş planlarımızı oluşturduk. 2024 yılında 13 fuara milli katılım organizasyonu yapacağız. ABD’de Californiya’da Natural Products Expo West Fuarı ve Güney Kore’de doğal taş ile ilgili Korea Build Week Fuarı, Türkiye Milli Katılım Organizasyonu düzenlediğimiz fuarlar arasına katılacak. 2024 yılı için bugün itibariyle planladığımız sektörel ticaret heyeti sayısı 13. Bu sayının yıl içinde daha da artması için fizibilite çalışmalarımız sürüyor. Pazarlama faaliyetlerimizi alım heyetleriyle destekleyeceğiz. Tüm bu çalışmalarımızda Ticaret Bakanlığımızın “Hedef Pazarlar, Uzak Ülkeler Stratejisi”ne uyumlu hareket edeceğiz. Ticaret Bakanlığımıza ihracatçılarımıza sağladığı destekler ve yol göstericiliği için teşekkür ediyoruz. Ticaret Bakanlığımızdan 2024 yılı için öncelikli beklentilerimizden birisi de Serbest Ticaret Anlaşmaları için yoğun mesai harcanmasıdır. Yarım kalan STA’lar bir an önce tamamlanmalı, hedef pazarlarla yeni STA’lar için çalışmalara hızverilmeli, Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği anlaşmasının revizesi öncelikli başlıklardan biri olmalı. Ticaret Bakanlığımızdan bir diğer beklentimiz ihracat ürünleriyle ilgili yasak kararının çok kolay alınmamasıdır. 2023 yılında çeşitli ihraç ürünlerine getirilen yasaklar nedeniyle ihracatımız milyar dolar mertebesinde yara almıştır. 2024 yılında Temiz Enerji ve Kimya sektörleri öncelikli olmak üzere Ege İhracatçı Birlikleri çatısı altında yeni ihracatçı birlikleri kurulması için girişimlerimizi sürdüreceğiz.”
TARIMIN ÖNEMİ HER GEÇEN YIL ARTACAK
2023 yılında yaşanan olumsuzluklara dikkat çekerek konuşmalarına başlayan Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, “Yıllar geçtikçe tarımın öneminin daha çok artacağını düşünüyorum. Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği olarak 2023 yılında toplam 805 ihracatçımızın desteği ile 1 milyar 330 milyon dolar ihracata ulaşmanın gururunu yaşıyoruz. 2023 yılında İhracatımızı %7 oranında artırmayı başardık. Türkiye genelinde gerçekleşen 5.9 milyar dolarlık yaş meyve sebze ve meyve sebze mamulleri ihracatının %23’ünü Birliğimiz üyeleri tarafından yapıldı. Ürün bazında ön plana çıkan ürünlerimiz 160 milyon dolarla kuru domates, 141 milyon dolarla biber turşuları, 124 milyon dolarla meyve suları, 110 milyon dolarla kornişon turşusu, 70 milyon dolarla taze domates, 49 milyon dolarla kiraz ve 42 milyon dolarla taze üzüm oldu. 100’ün üzerinde farklı ürün yelpazesine sahip Birliğimizin bu yıl da gerçekleştireceği projelerle, yurtdışında üyelerimiz için gerçekleştireceğimiz tanıtım ve pazarlama faaliyetleri ile ihracatını artıracağına inanıyorum. Dış talepteki daralma ile birlikte 2024 yılının biraz zorlu geçeceğini öngörebiliyoruz ama yine de biz hedefimizi daima zirvede tutmak, ihracatçılarımızı da bu hedefe ulaşmak için teşvik etmek gayretindeyiz. Bu yüzden 2024 yılında 1 buçuk milyar dolar ihracat hedefimizle, üreticilerimiz, ihracatçılarımız, çalışanlarımız ve siz değerli basın mensupları için sağlıklı ve bereketli bir yıl olmasını diliyorum” dedi.
EİB 2023’TE TÜRKİYE’NİN MAMUL İHRACATINDAKİ PAYINI YÜZDE 41’E YÜKSELTTİ
Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyeleri Türkmen Türkmenoğlu da toplantıda yaptığı konuşmada Türkiye’nin dünyadaki en büyük meyve ve sebze üreticileri arasında yer aldığına dikkat çekerek, “Ülkemizin 2023 yılı toplam meyve sebze mamulleri ihracatı 2 milyar 416 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. EİB, 2023 yılında Türkiye’nin toplam mamul ihracatındaki payını yüzde 36’dan yüzde 41’ie yükseltmiştir. Mamul ürünlerin, özellikle üretim aşamasında neredeyse sıfır hammadde ithalatıyla üretiminin yapılması, sektörün ana yönünün ihracat olması, önemli düzeyde istihdam sağlaması gibi özellikleri bakımından tarım sektörü içinde ayrıcalıklı bir yere sahip olduğu kuşkusuz bir gerçektir. Ürünlere katma değer kazandırarak ihracat gelirimizin artmasında sektörümüzün çok önemli bir yeri vardır. 2022 yılına göre 2023 yılında ihraç birim fiyatlarında da katma değerin etkisi görülmektedir. 2023 yılında birim fiyatın en fazla yükseldiği ürün grupları alkollü içecekler, reçeller, soslar, kurutulmuş sebzeler ve turşular olmuştur. Hemen hemen tüm ürün gruplarında ihraç birim fiyatımızın yükseldiğini belirtebilirim” sözlerini kaydetti. Meyve sebze mamulleri sektörünün Türkiye’nin ihracat pazarına bir diğer önemli katkısının da gastronomi ağıyla yaptığı tanıtımlar olduğuna dikkat çeken Türkmenoğlu, “Kalitesi Türk mamulleriyle hazırlanan yiyeceklerin bilinirliğinin artması tüm gıda ürünlerini etkileyerek ilave bir talep yaratmakta ve ihracat hacmini artırmaktadır. Yaratılan gastronominin öncülüğünde HoReCa (otel, restoran, kafe) sektöründe, üretici, dağıtıcı, toptancı, perakendeci ve zincir marketlerde Türk ürünlerine talep artmaktadır. Bu tanıtım güçlü ve amaca yönelik yapılabilmesi amacıyla Ticaret Bakanlığımızın öncülüğünde Türkiye Meyve Sebze Mamulleri Sektörü olarak Birliğimiz koordinasyonunda 2024 yılı içeresinde yeni bir Turquality Projesine standart vermenin heyecanı içindeyiz. İngiltere ve Çin pazarını hedef alarak başlayacağımız projede ürünlerimizin en efektif şekilde tanıtılmasına yönelik, tadım etkinlikleri, sosyal medya kampanyaları, market etkinlikleri gibi etkili tanıtım araçlarını kullanıyor olacağız. Hem Turquality projemiz, hem de fuar ve heyetlere yönelik pazarlama faaliyetlerimizle Hayrettin Başkanımızın da dile getirdiği gibi 2024 yılı sonunda Birliğimizin ihracatını 1 buçuk milyar dolara yükseltmek için büyük bir gayretle çalışacağız” ifadelerini kullandı.
KAYBETTİĞİMİZ MÜŞTERİLERİ GERİ KAZANMALIYIZ
Geride bıraktığımız 2023 yılında yaşanan ekonomik daralma ve Türkiye ekonomisinde yaşanan kırılganlıklardan dolayı Türk ihracatçısının zorlu bir yıl geçirdiğini aktaran Ege Hazırgiyim Konfeksiyon İhracarçıları Birliği Başkanı Burak Sertbaş ise, 2024 yılının da kolay olmayacağının altını çizdi. Sertbaş, “Türkiye ve Ege bölgesi 2023 yılı ocak-aralık hazırgiyim ihracat rakamları açıklandı. Maalesef hem Türkiye hem Ege bölgesinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9 ihracat kaybımız var. 2023 yılı Türkiye geneli hazırgiyim ihracatımız 19.253.722 bin $ olarak gerçekleşirken, EHKİB toplam ihracatımız ise1.339.791 bin dolar oldu. Aslında bu rakamlar iç ve dış sorunların bir yansıması. Bildiğiniz gibi AB bizim en büyük ihraç pazarımız konumunda. Ve son 2 yıldır da hepimizin malumu olan sebeplerden dolayı AB ülkeleri de resesyonda ve enflasyon sorunlarıyla mücadele ediyorlar. 2023 yılında geçen yıl olduğu gibi AB’nin ihracatımızdaki pazar payı yüzde 60 seviyesinde. Buna Birleşik Krallık ve diğer Avrupa ülkelerini de eklediğimizde pazar payımız yüzde 70 seviyesinde. Bu oran geçen yılla neredeyse aynı. İhracatımız azaldı ama AB’nin pazar payı hemen hemen aynı. Bunun yanı sıra sektörde yaşanan sorunlar üretimi de olumsuz etkilemeye devam ediyor. İçerde yüksek enflasyondan dolayı maliyetlerimiz artıyor, kapasite kullanım oranımız yüzde 84’lerden yüzde yüzde 76,4 seviyelerine gerilemiş durumda. Ayrıca, Ekim ayında iplik, kumaş, hazır giyim ürünlerinin ithalatına getirilen yüzde 10’luk ilave gümrük vergisi kararı biz hazır giyim ihracatçıları için yeni bir şok oldu. Geçmişte hayati kararları birlikte alırdık. Bu konudaki kararı da tüm taraflar görüşerek alabilirdik. Bu karar, tekstil ve hammaddeleri sektörünün mevcut koşullarında geçici bir iyileştirme sağlayabilir ama konfeksiyon sektörüne zararlar verir. Korumacılığın piyasa işleyişini bozduğunu ve en sonunda korunan sektöre de faydası olmadığını dünyadaki birçok ekonomi modelinde ve eski uygulamalarda gördüğümüzü söyleyebiliriz. Bir sektör korunmak istenirken o sektöre fayda sağlanmadığı gibi başka bir sektörde de tamiri mümkün olmayan hasarlara yol açmamak gerekir” mesajını verdi. Öte yandan asgari ücret konusuna da değinen Sertbaş, “Ağırlıklı olarak Avrupa pazarına çalışıyoruz ve bu ülkelerdeki yıllık enflasyon yıllık yüzde 4-5. Yüzde 20’lik artışı kabul ettiremeyiz. Döviz kurları da bizim elimizi zayıflatıyor. Döviz kurları üzerindeki baskının kaldırılması gerekiyor. Döviz kurları enflasyon seviyesinde artarsa hem istihdamımızı hem de hem de ihracat rakamlarımızı koruyabiliriz. Aksi halde artan işçilik ve artan işçilikten dolayı yükselen diğer girdi fiyatlarıyla bu kur seviyelerinde ihracat yapmamız çok daha zorlaşacak” dedi. Sertbaş, “Tüm bu gelişmeler ve kararlar ışığında söyleyebilirim ki, 2024 ‘ün ilk 6 ayını zaten kaybettik, yılın tamamını kaybetmeyi hiçbirimiz göze alamayız. Ana ihraç pazarımız Avrupa yılın ikinci yarısında ekonomik toparlanma yaşayacaktır diye umuyoruz, bu noktada biz de sipariş için hazır olmalıyız. Tasarım gücümüz, esnek yapımızla kaybettiğimiz müşterileri geri kazanmalıyız. İçerdeki maliyet kaynaklı sorunları çözebilirsek, ihracatçı biraz rahatlarsa eski parlak dönemlerimize döneceğimize inancım tam. Çok da olumlu olmayan tüm bu çerçeveye rağmen, EHKİB olarak faaliyetlerimize devam edeceğiz” sözlerini kaydetti.