Gıda Mühendislerinden israfa karşı çağrı
Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği (TMMOB) Gıda Mühendisleri Odası, 29 Eylül Küresel Gıda Kaybı ve İsrafı Farkındalık Günü nedeniyle açıklama yaptı. Gıda israfı ve gıda kaybının; ekonomiye ve çevreye verdiği zarara dikkat çekilen açıklamada, bu durumun önüne geçilmesi için yapılması gerekenlere vurgu yapıldı.
DÜNYADA 3,1 MİLYAR İNSAN SAĞLIKSIZ BESLENİYOR
Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UN EP) tarafından gıda kaybı ve israfının ekonomiye ve çevreye verdiği zararlara dikkat çekmek, bireyler ve devletler bazında farkındalık oluşturmak amacı ile 29 Eylül “Küresel Gıda Kaybı ve İsrafı Farkındalık Günü” ilan edildiği hatırlatılan açıklamada, “FAO tarafından 2023 yılında yayınlanmış “Dünya Gıda Güvenliği ve Beslenme Raporu”nda dünyada 783 milyon insanın açlıkla mücadele ettiği belirtilmiştir. Yine bu raporda 3,1 milyar insan sağlıklı beslenmemektedir. Dünya nüfusunun üçte birinin gıdaya erişiminde yaşanan sorunlar varken, üretilen gıdanın yüzde 13’ü hasat sonrası ya da satış noktalarına ulaşmadan heba olmakta, bir diğer yüzde 17’si de ev tüketimi, satış yerleri yada toplu tüketim yerlerinde boşa gitmektedir. Bu israf, tüm dünyanın problemi olmakla birlikte, yeterli beslenmenin önünde bir engel haline gelmiştir” denildi.
EN BÜYÜK SORUN YETERLİ GIDANIN TEMİN EDİLEMEMESİ
Gıda Mühendisleri Odası’ndan yapılan açıklamada; dünyanın karşı karşıya olduğu en büyük sorunlardan birinin de 2050 yılına kadar yaklaşık 10 milyara ulaşması beklenen küresel nüfusun yeterli gıdaya ulaşamaması olduğu açıklanarak, “2050 yılında, iki milyar insanı daha beslemek için, gıda üretiminin küresel olarak yüzde 50 oranında artması gerekmektedir. Bu artışı, sadece üretim tekniklerini iyileştirerek sağlayamayacağımız açıktır. Yapılması gereken ilk iş, üretilen gıdanın kaybedilmeden tüketilmesini sağlamak olmalıdır. Özellikle meyve, sebze ve tahıl en çok israf edilen gıda türleridir. Gıda israfı aynı zamanda su, toprak, enerji, emek ve sermaye gibi kaynakların da israfı anlamına gelir. Bu yönüyle iklim krizinin de nedenlerinden biridir. Gıda israfının yarattığı olumsuz etkileri azaltmanın yollarını öğrenmek ve uygulamak, gezegenin ve insanlığın geleceği açısından son derece önemlidir” mesajı verildi.
KAYBEDECEK ZAMAN İSRAF EDECEK GIDA KALMADI
Yanlış tarım ve gıda politikaları, adaletsiz gelir dağılımı, teknoloji ve alt yapı yatırımlarının yetersizliği ve bilinçsiz tüketim şekillerinin gıda israfı ve kaybını artırmakta olduğuna açıklık getirilerek, ülkemizde bu durumun hızla çözülmesi gereken bir sorun olduğuna dikkat çekildi. Yapılan açıklamada, “Tarım ve Orman Bakanlığı’nın hazırlayacağı rasyonel gıda ve tarım politikaları uygulamaya alınmalıdır. Artık kaybedilecek zaman, israf edilecek gıda kalmamıştır” denildi.
Öte yandan TMMOB Gıda Mühendisleri Odası, gıda kaybı ve israfının önlenmesi için ortaya koyduğu çözüm önerilerini şu şekilde sıraladı:
Doğru tarım ve gıda politikaları ile tüm gıda ürünleri ve yetiştirileceği bölgeler belirlenmeli,
Hasattan başlayarak lojistik, dağıtım, depolama ve üretim aşamalarında bilimin ve mühendisliğin gerekleri yapılmalı, teknoloji ve alt yapının iyileştirilmesi sağlanmalı,
Gıda sektöründe israfın önlenmesi, kayıpların azaltılması ve verimliliğin arttırılması için en küçüğünden en büyüğüne kadar tüm gıda işletmelerinde Gıda Mühendisi istihdamı sağlanmalı,
Toplu tüketim yerlerinde ve otellerde israfın azaltılmasını sağlayacak tedbirler alınmalı,
Gıda bankacılığı, gıda güvenliği ilkelerine uygun bir şekilde geliştirilmeli,
Bilinçli gıda tüketimi ve tüketici eğitimi için ilgili kurumlarla işbirliğine gidilmeli,
Toplumdaki gelir adaletsizliğinin gıda israfında ki rolünü göz önünde bulundurarak, adil tüketim olanaklarını yaratacak politikalar izlenmeli,
Tüketicilerin tüketim alışkanlıklarında israftan uzak durmasının sağlanması için bilinçlendirme çalışmaları planlanmalı, aksiyonlar alınmalı,
Medyada tüketicileri yanlış yönlendirecek kişi ve kurumların değil, konu ile ilgili bilim insanlarının ve kurumların yer almasına özen gösterilmeli,
Tarım ve hayvancılığa özendirici teşvik ve eğitimler yaygınlaştırılmalı, çiftçinin geçimini iyileştirecek destekler sağlanmalı,
Küçük çiftçinin ürününü dağıtım kanallarına kayıpsız ve israfsız ulaştırması için gerekli örgütlenme, kooperatifleşme özendirilmelidir.
