İzmir’de bir ‘Nae Sao Paulo’ isyanı daha

HABER/ Didar DEMİRCİ- TMMOB bünyesinde İzmir’in Aliağa ilçesine sökülmek üzere getirilen Nae Sao Paulo Gemisi nedeniyle kurulan İzmir Gemi Söküm Koordinasyonu, bugün yine benzer bir nedenden basın açıklaması yaptı. Basın açıklamasına İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, Karabağlar Belediye Başkanı Helil Kınay ve sendika temsilcileri ile çevre örgütleri temsilcileri katıldı. Toplantıda Aliağa’daki gemi söküm tesisine getirilen İtalyan donanmasına ait üç denizaltı ve dört fırkateyne ilişkin ortak basın açıklamasını TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Aykut Akdemir okudu. ‘Yine Aliağa yine gemi söküm yine şaibeli gemiler’ başlıklı ortak açıklamada Akdemir, Aliağa’da yıllardır gemi söküm tesislerinin çevreye ve halk sağlığına verdiği zarardan dolayı ses yükselttiklerinin ve mücadele ettiklerinin altını çizdi.

“İSİM DEĞİŞSE DE SORUN DEĞİŞMİYOR”

Aliağa’ya söküm için getirilen gemi ve benzeri araçların sadece adının değiştiğini ancak benzer sorunlara sebep olduğunu aktaran Akdemir, “Aliağa’da söküm için gelen gemilerin isimleri değişse de gemilerin ülkeye giriş ve söküm süreçlerindeki usulsüzlükler, izin ve raporlardaki eksiklikler, uygunsuz çalışma şartları, yetersiz denetim ve alınmayan çevresel önlemler ile birlikte sorun büyümeye devam ediyor. Biz bu süreci, bu gemiyi, bu iddiaları ilk kez yaşamıyoruz. Daha önce de Otopan, Kuıto, Ethan, Sao Paulo ve nicelerinde olduğu gibi yine bir atık gemi ve ülkemizin atık çöplüğü olduğu gerçeği ile mücadele ediyoruz” diye konuştu. Akdemir, yetkili kurumların yanıtlamasını istedikleri soruları şu şekilde sıraladı:

“Gemi ile ilgili Tehlikeli Madde Envanter Raporu bulunmakta mıdır? Geminin notifikasyon onayı var mıdır? Gemi Aliağa’ya gelmeden önce gas free belgesi sunulmuş mudur? Gemiye ilişkin söküm izni verilmiş midir? Radyasyon ölçümü yapılmış mıdır? Sonuçları nelerdir? Geri dönüşüm ve atık bertaraf süreçlerine ilişkin planlar sunulmuş mudur? Gemide boyaların potansiyel olarak asbest içerdiği hakkında söküm tesisi bilgilendirilmiş midir? Bakanlık ve ilgili kurumlar tarafından atık içeriği ve miktarı ile ilgili değerlendirme ve denetim yapılmış mıdır? Söküm işlemleri safhasında alınacak çevresel önlemler nelerdir?
İşçi sağlığı ve güvenliğine ilişkin önlemler nelerdir? Sorularımızın cevapları verilmeden, kamuoyu ile paylaşılmadan yapılacak her türlü çalışmaya dair mücadelemizi büyüteceğimizi bir kez daha tekrarlıyoruz.”

“YAŞAM SORUNUNA DÖNMÜŞTÜR”

Aliağa’nın sanayi bölgesi ilan edilmesinden bugüne bölgedeki ağır sanayinin faaliyetleri nedeniyle çevre ve yaşamın tehdit altında olduğunu aktaran Akdemir, “Aliağa Bölgesinin çevresel yük ve kirlilik taşıma kapasitesinin aşılmış olduğu bilimsel ve kurumsal raporlarla defalarca ortaya konmuş, son olarak İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirilen TUBİTAK ve Ege Üniversitesi Ziraat Mühendisliği Bölümü ortaklığında yapılan çalışma ile gerçekleştirilen Mevcut Durum tespitinde bilimsel veriler ve güncel ölçümler ile kirlilik bir kez daha ortaya konmuştur. Türkiye’nin tek gemi söküm tesisinin bulunduğu yer olan Aliağa, hem de ağır sanayinin bulunduğu bölge olması nedeniyle çok hassas bir bölgedir ve kapasitesini doldurmuş durumdadır. Bu nedenle özel işletim koşullarının gerekli olduğu bir yerdir. Bu nedenle de şeffaf, çalışan sağlığı, çevre ve halk sağlığı ile doğayı koruyan bir perspektifle süreç yürütülmelidir. Yaşanan olumsuzlukların tekrarlanmaması için, gerekli yasal düzenlemeler yapılmalı, hem gemi söküm tesislerinin hem de tüm Aliağa’da bulunan ağır sanayi tesislerinin işletim koşulları etkin bir şekilde denetlenmelidir. Ayrıca kapasite artışı ve yeni tesislerin açılmasına izin verilmemelidir. Aliağa’da çevresel mevzuata aykırı işlem yapan, çevre ve halk sağlığı sorunu yaratan işletmelerde gemi sökümüne son verilmelidir. Gemi Sökümü sürecinin bilimsel ve teknik değerlendirmeleri ile etkin bir kamusal denetimle yürütülmesi için gerekli çalışmaların ivedilikle gerçekleştirilmesi gerekmektedir” sözlerini kaydetti.

“BÜYÜKŞEHİR BU KONUDA YETKİLERİNİ KULLANACAK”

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay’da basın açıklamasında Aliağa’daki gemi söküm tesislerinin oluşturduğu çevresel risklere dikkat çekerek, endişelerini paylaştı. Tugay, Türkiye’de bir gemi söküm yönetmeliğinin oluşturulması gerektiğinin altını çizerek, “Bugün hepimiz için her yeni gemi sökümde yeni bir çevre sağlığı problemine yol açan bu denetimsiz alanın bir an önce denetlenebilir ve çevre ve insan sağlığı açısından sorumsuz hale gelmesi için bakanlığı ve diğer kurumları göreve davet ediyorum. İzmir Büyükşehir belediyesi olarak bu konuda çalışmalarımız devam edecek. Bugün bir gemi söküm yönetmeliği olsa burada bu kadar vahşi şekilde gemi söküm gerçekleşmeyeceği çok açık. Bir yönetmeliğe ihtiyaç var ve her gemi sökümün denetlenmesi gerekiyor. Yani buradaki bu denetimsiz gemi sökümü şehrin insanların sağlığını riske atacak şekilde devam etmesine izin verilemez. İzmir büyükşehir belediyesi ilgili kanun ve yönetmeliklerle görev yapan bir kurumdur. Ama çevre ve insan sağlığı konusunda da yetkili kurumdur. Bu yetkisini kullanacak ve orada yaptığı incelemeler sonucunda çıkan sonucu kamuoyu ve ilgili bakanlıklarla paylaşacaktır. Önümüzdeki süreçte asla ama asla yavaş davranmayacağımızı bildirmek istiyorum. Oradaki insan sağlığını daha fazla tehlikeye atacak şeyler yaşanmasını istemiyorum. O nedenle başvurularla raporlarla bilimsel incelemelerle bir noktaya gelmeye çalışacağız” dedi.