Türk Eğitim Derneği’nin düşünce kuruluşu TEDMEM tarafından yapılan analiz, Türkiye’nin genç nüfusunun eğitim ve istihdam sorunlarını gün yüzüne çıkardı. OECD’nin 2023 veri raporuna göre, Türkiye’de 18-24 yaş arası gençlerin yüzde 33.5’i ne eğitimde ne de istihdamda bulunuyor. Bu oran, OECD ülkeleri arasında en yüksek seviyede yer alıyor.
Türkiye’deki kadınların yüzde 50’ ne okuyor ne çalışıyor
Rapora göre, Türkiye’de kadınların yüzde 44.9’u ne eğitimde ne de istihdamda yer alıyor. Bu oran, OECD ülkelerindeki kadınların yüzde 15.5’lik ortalamasından oldukça yüksek. Kadınların eğitim ve istihdam süreçlerine katılımındaki bu düşük oranlar, ciddi bir sorun olarak öne çıkıyor.
Üniversite mezunu gençlerin dörtte biri işsiz
Eğitim seviyesi ile işsizlik arasındaki ilişki Türkiye’de endişe verici bir şekilde gelişiyor. Lise mezunu olmayan gençlerin yüzde 12.8’i işsizken, lise mezunlarının yüzde 12.1’i işsiz durumda. Üniversite mezunu gençler arasında ise dörtte biri işsiz. Bu durum, eğitim sisteminin iş piyasası beklentileriyle örtüşmediğini gösteriyor.
Üniversite mezunları iş bulamıyor
Yükseköğretimde yaşanan nitelik sorunu da raporda öne çıkan bir diğer konu. Üniversite mezunlarının, aldıkları eğitimle iş bulma arasındaki bağın zayıf olması, Türkiye’de ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Üniversite mezunlarının, mezun olduktan sonra istihdamda zorluk çekmeleri, bu alandaki eksiklikleri gözler önüne seriyor.
Eğitim harcamaları en düşük sıralarda
Türkiye, eğitim harcamaları konusunda OECD ülkeleri arasında en düşük sıralarda yer alıyor. Öğrenci başına düşen harcama miktarı açısından Türkiye, diğer ülkelerin gerisinde kalmaktadır. Velilerin eğitime yaptığı katkı oranı da oldukça yüksek; bu durum, ailelerin maddi açıdan büyük bir yük altında olduğunu gösteriyor.
Türk Eğitim Derneği Genel Başkanı Selçuk Pehlivanoğlu, raporu değerlendirirken eğitimdeki fırsat eşitsizliklerini azaltma, öğretmenleri daha değerli kılma ve dershane sisteminden kurtulma çağrısında bulundu. Aksi takdirde, Türkiye’nin ciddi bir beka sorunuyla karşılaşabileceği uyarısını yaptı.
Gençler gitmekte haklı
25-29 yaş arası üniversite mezunlarının yüzde 25.6’sı ne okuyor ne çalışıyor. OECD ülkelerinde aynı yaştaki gençlerde bu oran yüzde 9.9’da kaldı. İzlanda, Yeni Zelanda, Norveç ve İsviçre’de üniversite mezunlarının yüzde 90’ı istihdam edildi.
100 gençten 34’ü kayıp
Türkiye’deki 18-24 yaş arası gençlerin yüzde 34’ü ne eğitimde ne istihdamda var. Kadınların yüzde 44.9’u ne okuyor ne çalışıyor. OECD ortalaması yüzde 14.7.
Eğitim yetersiz
Türkiye’de ilkokul 4 yıl. OECD ortalaması 6 yıl. Zorunlu eğitim bizde 6 bin 251 saatken OECD ülkelerinde 7 bin 634 saat. Türkiye’de ilkokul 720 saat. OECD ortalaması 805 saat.
Meksika’nın bile gerisindeyiz
Türkiye’de 25-64 yaş arası 3 yetişkinden 1’i ilkokul mezunu. Lise mezunu sayısı düşüklüğünde Türkiye yüzde 53.3 oranıyla OECD ülkeleri içinde sondan üçüncü. Meksika yüzde 56.2’yle ikinci, Costa Rica yüzde 54.9’la birinci oldu.
Öğretmeler arası deneyim farkı yüzde 9
Türkiye’de deneyimli ilkokul öğretmeninin aldığı maaşla mesleğe yeni başlayan ilkokul öğretmeni arasındaki maaş farkı yüzde 9’ken, OECD ülkelerinde deneyimli-deneyimsiz arasındaki maaş farkı yüzde 70’i aştı.
Kolombiya bizi geçti
OECD ülkeleri 6-15 yaşın eğitimi için çocuk başına 112 bin dolar harcarken Türkiye 42 bin 798 dolarla en düşük eğitim harcaması yapan ülke oldu. 43 bin 515 dolar harcayan Kolombiya’nın gerisindeyiz.
Velilerin ödediği rakam arşı geçti
Türkiye’de veliler, eğitim harcamasıyla OECD ülkelerini ikiye katladı. OECD ülkelerinde veliler eğitime yüzde 6.8 oranında katkı sağlıyor. Türkiye yüzde 15.4 oranıyla velilerin eğitime en çok para harcadığı üçüncü OECD ülkesi.