Otoyol ve köprü sistemine 1 yılda garanti tutarı olarak 5 milyar 109 milyon 568 bin lira ödendi!

Yap-işlet-devret modeli ile yapılan otoyol ve köprüler için şirketlere verilen geçiş garantisi yine meclis gündemine getirildi. iktidarın araç geçiş garantisi vermesi nedeniyle işletmeci firmalarca para basar hâle gelen otoyol ve köprü sistemine 2019 yılı ödenekleri içerisinde garanti tutarı olarak 5 milyar 109 milyon 568 bin lira ödendi. Konuyu Meclis gündemine getiren İYİ Parti Denizli Milletvekili Yasin Öztürk, OGS ve HGS’nin birleştirilmesi sözü verilmesine rağmen birleştirilmediği, geçiş sistemleri birbirinden farklı olduğu için de her abonenin kendi şeridinden geçiş yapması gerekmekte, aksi durumda 5 kat ceza tahakkuk ettirilmekte olduğunu dile getirdi.

Yasin Öztürk konu ile ilgili şu açıklamalarda bulundu;

OGS VE HGS’NİN BİRLEŞTİRİLECEĞİ AÇIKLANMIŞTI

AK PARTİ’si kamuya ait ne var ne yok sattıktan sonra göz boyamak adına köprü ve otoyol projelerine girişmiş, bunun adını da “dev yatırımlar” koymuştur. Yap-işlet-devret modeliyle yapılarak özel şirketler tarafından işletilen, iktidarın araç geçiş garantisi vermesi nedeniyle işletmeci firmalarca para basar hâle gelen otoyol ve köprü sistemine 2019 yılı ödenekleri içerisinde garanti tutarı olarak 5 milyar 109 milyon 568 bin lira ödenmiştir. Bu, bildiğimiz rakam ancak bu usulde yapılan otoyol ve köprülerden geçiş yapan araç sayısı gizlendiği için işletici firmalara ödendiği açıklanan gerçek tutarın ne olduğu, ileride ne sürprizlerle karşılaşacağımız bilinmemektedir. Yap-işlet-devret modeliyle yapılarak özel şirketler tarafından işletilen köprü ve otoyollarda HGS ve OGS sistemi kullanılmaktadır. Geçiş sistemleri birbirinden farklı olduğu için de her abonenin kendi şeridinden geçiş yapması gerekmekte, aksi durumda 5 kat ceza tahakkuk ettirilmektedir. Kartlı geçiş sisteminden OGS ve HGS’ye geçilirken, 2 sistemin tek bir ödeme sisteminde birleştirileceği açıklanmıştı ancak geçen sürede sistem birleştirilmesi yapılmamasının yükü vatandaşa ihlal ve ceza olarak yansıtılmaya başlanmıştır.

KÖPRÜ VE OTOYOLLARDA KAÇAK GEÇİŞLER

Yap-işlet-devret modeliyle işletilen köprü ve otoyollardan sistem ve kendi hatalarından kaynaklı geçişlerde bile vatandaş kaçak geçmiş sayılıp astronomik cezalar kesilmektedir. Kaçak geçişin bakiye yetersizliği nedeniyle kesilmesi gibi durumlar bile ihlalli geçişler olarak değerlendirilmekte, vatandaşa süresi içinde gönderilmesi gereken tebligata gerek kalmadan vatandaş hem ceza hem faiz hem icra hem de avukat vekâlet ücretiyle karşı karşıya kalmakta, sadece 1 liralık yetersiz bakiye bile vatandaşa bin liranın üzerinde bir ödeme olarak yansımaktadır. Niçin? 6001 sayılı Kanun’un 30’uncu maddesiyle ceza devlete değil, otoyolu işleten firmaya ödenmekte ve tebligat otomatik olarak yapılmış kabul edilmektedir. Devlet, meşhur 5’lilere cezalı geçişi bile kanunlaştırmış.

Sayıştayın Karayolları Genel Müdürlüğü 2018 Yılı Denetim Raporu’nda yer alan bilgilere göre, 2018 yılı içinde HGS’den ve OGS’den toplam 20 milyon 574 bin 137 adet kaçak geçiş gerçekleşmiştir. 2019 rakamı ise Sayıştay raporlarına her nedense yansımamıştır. Bu kaçak geçişlerin ne kadarı özel sektörün işlettiği yollardan geçmiş, ne kadarı devletin kendi işlettiği yollardan geçmiş; o bile sır. Sayıştay raporuna göre, devletin işlettiği yollarda 2018 yılında köprü ve otoyollarda gerçekleşen toplam 132 milyon 22 bin 276 liralık kaçak geçiş bedeline ilişkin gelir tahakkuk kaydı yapılmamıştır. Sayıştayın 2019 Yılı Karayolları Genel Müdürlüğü Denetim Raporu’nda 2018 yılında tahakkuk kaydı yapılmayan 132 milyon Türk lirasının akıbetinin ne olduğu bilgisi bile verilmemiştir. Özel sektörün yaptığı tahsilat bu rakamın katbekat üstündedir.

Yap-işlet-devret modeliyle işletilen köprü ve otoyollardan yapılan kaçak geçişlerin garantili araç geçiş ödemesi kapsamında olup olmadığı bilinmemektedir. Her ay sonunda garanti geçiş sayısını devlet tamamlayacak, hem devletten garanti ödeme kapsamında parası alınacak hem de vatandaştan -geç bile tahsil edilmiş olsa- ikinci bir defa ödeme alınacaktır. Yap-işlet-devret modeliyle işletilen yollardan kaçak geçen araçlardan cezaların geç tahsili durumunda devlet tarafından işletici firmaya ödenen kaçak geçiş yapan araçla ilgili ödeme bedelinin hazineye iade edilip edilmediği bile muallaktır. Bu nedenledir ki aklımızı kurcalayan en büyük şüphe, işletici firmalara ikiz garanti ödemesi yapılıp yapılmadığıdır.

Vatandaşın yol üzerinden tekrar tekrar yolunmaması adına yap-işlet-devret projeleri sözleşmelerinin gözden geçirilmesi zorunluluk hâlini almıştır diyor ve bu konuda verdiğimiz grup önerimizin, temsil ettiğimiz vatandaşlarımız adına kabul edilmesini temenni eder, Genel Kurulu saygıyla selamlarım.

CHP GRUBU ADINA DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) – Yap-işlet-devret hazinenin kara deliği, ekonomik krizin nedeni, bu ülkenin tarihinde gördüğü en büyük tezgâh. İş vatandaşa gelince köprülerin, tünellerin, otoyolların, HGS, OGS geçiş ücretini çatır çatır alan, alamayınca ışık hızıyla icraya veren AK PARTİ zihniyeti iş yandaşa gelince bakın ne yapıyor?

Sayıştay raporlarına bakalım. Karayolları Genel Müdürlüğü 2019 Yılı Sayıştay Denetim Raporu, yap-işlet-devret modeliyle yapılan Gebze-Orhangazi-İzmir, Osmangazi Köprüsü dâhil, otoyol işinde görevli şirketin kamulaştırma kullanım bedelini ödemediğini yazıyor. Sayıştay yazıyor? Ne kadar ödemediği tutar? 2010-2019 yılları arası 568 milyon TL. 15 Temmuz 2035 yılında köprü kamuya devredilene kadar geçecek sürede oluşacak toplam borç yaklaşık 1,5 milyar TL. İşte, yandaş olmanın dayanılmaz hafifliği. Hem Osmangazi Köprüsü’nden yüzde 600 kâr et, 9 milyar dolar kâr et, 6 köprü parasına 1 köprü yap; sonra da devlete ödenmesi gereken kamulaştırma bedelini ödemeyip üstüne yat. Oh, ne âlâ memleket! Ayıptır, yazıktır, günahtır! Derhâl bu Sayıştay raporunun gereğini yerine getirin.

Bakın, bu elimde gördüğünüz Cumhurbaşkanlığı kararı vatandaşı nasıl yolduğunuzun da belgesi. “AK PARTİ’den önce yapılan köprülerin ve otoyolların resmî ve dinî bayramlardaki geçişleri vatandaşa ücretsiz.” yazıyor ancak AK PARTİ döneminde yapılan köprülerin, otoyolların bayramlarda ücretli olduğunu yazıyor; imza Recep Tayyip Erdoğan. Köprünün maliyetini zaten vatandaş ödüyor, bir de bayramlarda ücretli geçiyor. Bu konuyla ilgili Cumhuriyet Halk Partisi olarak kanun teklifi verdik, ücretsiz olması için destek verin, cesaretiniz, bu millete sevginiz varsa.

İYİ PARTİ GRUBU ADINA LÜTFÜ TÜRKKAN (Kocaeli) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; öncelikle, biraz evvel reddettiğiniz bizim araştırma önergesiyle ilgili bir şey söyleyeceğim. Bizim yap-işlet-devretle ilgili bir problemimiz yok, bizim problemimiz soy-işlet-devretle. Soydurmayın ya!

Bakın, İsmail Tatlıoğlu Beyefendi burada açıkladı; bu Osmangazi Köprüsü’nü yapan müteahhitlere devlet ve vatandaş geçişler nedeniyle 2035 senesi sonuna kadar 13 milyar dolar para ödeyecek, 13 milyar dolar. Maliyeti ne kadar? 1.470 milyar dolar. Ya, arkadaş, bu soygun ya! Bu soygun! Ve bu adamlar sizlerin ortağı; problem burada, itirazımız bu. Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nden farklı zamanlarda ihlalli geçiş yapan, şehirler arası otobüs şoförü Musa Can, şimdi bana mesaj yazmış, diyor ki: “14 bin liralık ceza iki hafta sonra 89 bin liraya çıktı.”

AKP’li MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) – Dört yıl sonra… Böyle bir şey olabilir mi? Bedava mı yapsın?

LÜTFÜ TÜRKKAN (Devamla) – Ya, bu bir soygun arkadaşlar, bu bir tahsilat, ceza filan değil; bunun ismi soygun, soyuyorsunuz memleketi. İtirazımız soyguna…