Rekabet Kurumu’ndan Oyun Değiştiren Öneri Geldi! Zincir Marketlerdeki Fahiş Fiyatlar Son Bulacak!
Rekabet Kurumu, piyasalarda fiyat istikrarının sağlanması adına bir dizi öneride bulundu. Zincir marketlerin üstün alım gücüne birtakım sınırlandırılmalar getirilmesi ve haksız ticaretin önüne geçilmesi için Ticaret Bakanlığı’nın uygulamalar başlatmasını önerdi.
Rekabet Kurumu, tarım ürünleri sektöründe bir süredir inceleme faaliyetleri yürütüyordu. Bu incelemeler sonucunda ‘Yaş Sebze ve Meyve Sektör İncelemesi Raporu’ tamamlandı ve kamuoyu ile paylaşıldı.
Düzenlenen raporda sektördeki birçok olumsuzluğun fahiş fiyatlara sebep oluyor. Özellikle yaş sebze ve meyvenin üreticiden tüketiciye gelene kadar çok sayıda el değiştiriyor. El değiştirdikçe fiyatı artıyor. Toplayıcıların, simsarların, tüccarların, komisyoncuların, yaş sebze ve meyveler tüketiciye ulaşana aracılık faaliyeti yürütmesi fiyatların fahiş denilebilecek düzeye gelmesine sebebiyet veriyor.
İstikrarsız Fiyatların Önüne Geçmek Mümkün
Kurumun düzenlediği rapora göre; yaş meyve ve sebze sektöründeki üreticilerin örgütlenmesinin yetersiz kalması, ürünün pazarlanma sürecinde yolunun uzamasına ve tüketicinin ödediği fiyatın çok ama çok az bir kısmının üreticiye gelir olarak dönmesiyle sonuçlandığı ortaya çıkıyor.
Ürün fiyatlarında meydana gelen artış veya düşüş doğrudan doğruya gelecek senenin üretim planını etkiliyor. Dolayısıyla üretimde meydana gelen eksiklik veya fazlalık, ürünün fiyatını doğrudan etkiliyor ve sektörün faaliyet gösterdiği piyasada ciddi bir istikrarsızlığa sebebiyet veriyor.
Satış Kooperatiflerinin Rolü Kritik
Tarım ürünlerinde meydana gelen değişken fiyatlar yalnızca aracıların çok olmasıyla gerçekleşmiyor. Söz konusu ürünlerin hava koşulları, iklim, hastalık ve kuraklıktan oldukça ciddi ölçüde etkileniyor olmasının yanında çabuk bozulabilen ürünler olması, raf ömürlerinin kısa olması ve depolama şartlarının kısıtlı olması da fiyatların oldukça değişken olmasıyla sonuçlanıyor.
Rapora göre, üreticinin ürünlerini satarken çok sayıda aracı ile karşı karşıya kalmaması fiyat istikrarını sağlama adına hayati bir önem taşıyor. Satış kooperatiflerinin faaliyet göstermesiyle aracıların önemli bir kısmı bu zincirden çıkarılabilir. Böylelikle tüketicinin ödediği ücretin daha büyük bir kısmı üreticiye gelir olarak dönebilir.
Alım Gücü Sınırlandırılmalı
Rekabet Kurumu tarafında yayımlanan raporda zincir marketlerinin de bu sektördeki etkisi ele alındı. Pazar payının yarısından fazlasının 4 yatırımcının elinde olduğuna değinildi. Alım gücü yüksek olan bu pazar aktörleri bütün bir pazarı doğrudan şekillendiriyorlar. Uzun vadeli ödeme yöntemleriyle satın aldıkları ürünleri peşin fiyata satarak ciddi kazançlar sağlıyorlar. Dolayısıyla gittikçe artan güçleri ile üreticiye karşı daha sıkı pazarlık yapabiliyorlar. Rapora göre; bu aktörlerin alım gücünün belli düzenlemelerle sınırlandırılması, üreticinin daha çok kazanmasına ve sektörde fiyat istikrarının sağlanması adına çok önemli bir hamle olarak karşımıza çıkıyor.
