TL mevduat faizleri yeni yıl ile birlikte düşüşe geçti
2023’ün son haftalarında yüzde 52,60 ile 21 yılın en yüksek seviyesine çıkan Türk Lirası (TL) mevduat faizleri, yeni yıl ile birlikte düşüş trendine girdi. Merkez Bankası’nın faiz artışları ve kur korumalı mevduat stratejisinin etkisiyle yükselen mevduat faizleri, yüksek faiz ve azalan kredi talebinin birleşimiyle bankaların net faiz gelirlerini olumsuz etkiliyor.
TCMB’nin faiz artışları ve kredi talebinin daralması, bazı kamu ve özel bankaların 2024 yılı başından itibaren mevduat faizlerini düşürmeye başladığına işaret ediyor. Bankacılık kaynaklarına göre, geçen yıl sonunda yüzde 52’yi aşan üç aylık ortaklama mevduat faizleri, 2024 başında bazı bankalarda yüzde 44’lere kadar gerilemiş durumda.
Bankaların net faiz gelirlerinde düşüş
Bankacılık sektörü, maliyetleri kontrol etmek ve ‘spread’leri dengelemek adına faiz oranlarını aşağı çekmeye yönelik bir çaba içerisinde. Ancak, yüksek mevduat faizleri ve kredi talebinin zayıflaması, bankaların net faiz gelirlerinde düşüşe neden oluyor. Net faiz gelirleri, geçen yılın ocak-kasım döneminde bir önceki yıla kıyasla yüzde 4’lük bir azalışla 632,6 milyar lira seviyesine geriledi.
Bankaların maliyetleri kontrol etme çabalarının bir sonucu olarak, mevduat-kredi faiz makasındaki daralma ve mevduat faizlerindeki gerileme, sektörün kârına olumsuz bir etki yapmış durumda. Özellikle TCMB’nin politika faizindeki artışın yanı sıra kur korumalı mevduat stratejisinin etkisiyle TL mevduatları çekici hale gelirken, kredi talebindeki düşüş maliyet baskısını artırıyor.
Kredi talebindeki azalma maliyet baskısı yaratıyor
Yüksek mevduat faizlerinden dolayı bankaların elinde fazla mevduat bulunsa da düşen kredi talebi nedeniyle bu mevduatların kredilere dönüştürülmesi zorlaşıyor. TL kredi/mevduat rasyosu, yüzde 110’lardan yüzde 95’lere kadar gerilemiş durumda. Bu durum, bankaların fazla mevduat tutmasına rağmen kredi talebindeki azalmanın maliyet baskısı yarattığını gösteriyor.
Finans sektörü danışmanı ve ekonomist Arda Tunca’ya göre, ticari kredilere olan zayıf talep, bankaların mevduatla dolu kasalarını kredilere dönüştürmekte zorlanmalarına neden oluyor. Kredi-mevduat oranları, geçmişte yüzde 100’ün üzerinde seyretse de, bu oranlar şu anda yüzde 80’ler civarında seyrediyor. Tunca, bu durumu bankaların ihtiyaçlarından fazla mevduat tutmaları olarak değerlendiriyor.
