Üretilen konutları büyük oranda zaten servet sahibi olanlar veya yurtdışında yaşayanlar almaktadır. Mevcut fiyat seviyesinde ister düşük tutulan faizle ister piyasada gerçekleşebilecek faizlerle 10 veya 20 yıllık bir konut kredisinin aylık ödemesi çoğu insanın ödeyebileceği seviyenin çok üzerindedir.
Konut sahipliği ücretli çalışanların erişemediği bir hâle gelmiştir. Bu durum en çok 40 yaşın altındaki genç ve genç-orta yaşlı kitleleri etkilemektedir. Bu kuşak, ebeveynlerinin aksine emeğiyle ne birikim yapabilmekte ne ev alabilmekte ne de kirasını Ocak 2020 Ocak 2021 Ocak 2022 Eylül 2022 Hükûmet ise, kendi yarattığı krize kısa vadeli ve seçim odaklı çözümler aramaktadır.
Büyük taksitlerle karşılaşabilecekler
TOKİ tarafından son açıklanan sosyal konut projesine, 7,5 milyon kişinin başvurduğu ve işlemi onaylanmış başvuruların da 4 milyon 442 bine ulaştığı duyurulmuştur. Ödemeler açıklanan değerde sabit kalmayacak olup memur maaş artışı oranında güncelleneceği için kura sonucunda konut sahibi olmaya hak kazananlar dahi gelecekte büyük taksitlerle karşılaşabileceklerdir. Üstelik projenin ne zaman tamamlanacağı bir tarafa ne zaman başlayacağı dahi belirsizdir.
2019’da duyurulup kuraya çıkan projelerin bazıları için henüz ihale bile yapılmamıştır. Dolayısıyla hükûmet sosyal konut projesini sadece çok sayıda vatandaşa umut satarak kendisine bağlamak için bir seçim enstrümanı olarak kullanmaktadır. Zaten toplum da büyük oranda bu durumun farkındadır. Aksoy Araştırma’nın bulgularına göre halkın %17’si projenin hiç teslim edilmeyeceğini düşünürken %31’i çok geç teslim edileceği kanısında. Metropoll Araştırma’nın verilerine göre ise halkın %55’i bu projeden dar gelirlilerin konut alamayacağını düşünmektedir.
İpotekli Satışların Oranı
Son 12 Ayda Satılan Konutlarda İpotekli Satışların Oranı (%) 45 40 35 30 25 20 15 10 0 5 Ocak 2020 Nisan 2020 Temmuz 2020 Ekim 2020 Ocak 2021 Kaynak: TÜİK Konut Satış İstatistikleri, Ekim 2022 Nisan 2021 Temmuz 2021 Ekim 2021 Konut Sahipliği Oranı, % 62 Ocak 2022 Nisan 2022 Temmuz 2022 Ekim 2022 61 60 59 58 57 56 55 2016 2006 2011 Kaynak: TÜİK Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2021 2021 Konut fiyatlarındaki artışın tek sebebi yatırım aracı olması sebebiyle oluşan talep değildir.
Kur artışının ve küresel piyasalardaki fiyatların etkisiyle inşaat maliyetleri de artmaktadır. Bu maliyet artışıyla birlikte ortalama bir konutun sadece arsa ve finansman dahil edilmeksizin, sadece inşaat maliyeti dahi ücretli çalışanlar için erişimin imkânsız hâle geldiği bir tabloyu göstermektedir.
Bunun yanında, güncel durumda konut kredisi finansmanında kamu bankaları ve özel bankalar muslukları kısmış durumdadır. Öyle ki, içerisinde bulunduğumuz dönemde geleceğe dönük borca girilerek bir konut sahibi olmak imkansız hale getirilmiştir. Bu durum, konut sahibi olmanın ötesinde, konut sahipliğini hayal etmenin dahi imkansızlaşmasına yol açmıştır.
-
-
-
-
-
-
