31 Aralık 2019’da Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan bir virüs herkesin hayatını durma noktasına getirdi diyebiliriz. Maske, mesafe ve hijyen diyerek sabrederken beklenen müjde 2020’nin sonlarına doğru iki Alman-Türk bilim insanı Uğur Şahin ve Özlem Türeci’nin Covid-19’a karşı %95 koruyuculuğa sahip olan bir aşı geliştirmesiyle geldi. Peki ülkeler aşılama oranını yükseltmek için neler yapıyormuş birlikte inceleyelim..
mRNA türünde Pfizer – BioNTech firmaları tarafından üretilen aşı, resmi olarak 31 Aralık 2021 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü’nden onay aldı. Virüse karşı en etkili ve tek yol olan aşılar, böylece birçok ülkede yaygınlaşmaya başladı. Temmuz 2021 itibarıyla gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde yaşayan nüfusun önemli bir kısmı aşılara erişebiliyor. İsrail, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri gibi ülkelerde etkin aşılama kampanyası sonucunda aşılanmış nüfus oranı önemli seviyelere geldi. 6 Temmuz 2021 itibarıyla dünyada 3 milyar doz aşı uygunlanmış durumda. Bu miktar da dünyanın %24’ünün ilk doz aşısını olduğu anlamına geliyor. Tüm dünyada günlük yaklaşık 35 milyon aşı yapılırken bilim insanları ve güvenilir sağlık kurumları aşı olunmasını destekliyor ve aşıların salgını bitirmede en etkili silah olduğunu belirtiyorlar.
Tüm bunlara rağmen diğer tarafta aşı olmayı reddeden insan sayısı da az değil. Komplo teorileri, ‘aşı kısırlaştırıyor’, ‘aşı olan kalp krizi geçiriyormuş’ gibi türlü bilgi kirliliğiyle birbirini etkileyen insanlar var. Hal böyle olunca insanlar durma noktasına gelen sosyal hayat, ekonomik zorluklar en önemlisi de sağlık konusunda geçici nefes alabiliyor. Kalıcı çözüm için aşılamanın tamamlanması şart. Peki ülkeler vatandaşlarını ikna etmek için ne gibi yöntemler izliyor?
Amerika Birleşik Devletleri Aşı Teşvikleri
ABD’de kampanya çoğunlukla Moderna, Pfizer-BioNTech ve Johnson & Johnson’s aşıları ile yürütüldü. 330 milyon aşının yapıldığı ABD’de 150 milyon kişi yani halkın yaklaşık %47’si 2 doz aşı oldu. ABD’de aşılama oranının diğer ülkelere oranla yüksek olduğu görülüyor.
Aşı Olana Bedava Bira Kampanyası
ABD’nin New Jersey eyaletinde aşı olmayı teşvik etmek için ‘Aşı olana bedava bira’ kampanyası başlatıldı. Kampanyayı Twitter hesabından paylaşan Vali Murphy, anlaşmalı yerleri duyurdu.
Aşı Olan Gençlere Okul Bursu ve Farklı Alanlarda Çekilişler
Aşılanmaya Giden Ebeveynler İçin Ücretsiz Çocuk Bakımı Hizmeti
Aşı Olana 5 Milyon Dolarlık Piyangoya Katılma Hakkı
Aşı Olana Bedava Donut
Amerika’nın en büyük tatlı zincirlerinden olan Krispy Kreme, aşı olanlar için glazür kaplamalı donut çeşidinden ücretsiz ikram edeceğini açıkladı. Aşı sırası gelmeyenler için kampanyayı 2022’ye kadar sürdüreceklerini belirten firma, “Bizi merak etmeyin. Her zaman daha çok donut yapabiliriz. Ne kadar çok bedava verirsek o kadar mutlu oluruz. Çünkü bu hepimizin isteği hayatın normale dönmesine daha çok yaklaştığımız anlamına gelir.” açıklamasında bulundu.
İsrail Aşı Teşvikleri
Yaklaşık 9 milyona nüfusa sahip olan İsrail, aşı bulunduğundan beri büyük bir aşı kampanyası başlattı. Bu sayede kısa bir sürede nüfusunun %65’lik bir oranını aşılayan İsrail, başlangıçtan itibaren büyük oranda aşılanmada lider ülke olarak gösteriliyordu. 4 Temmuz 2021 tarihinde ise İsrail şu an nüfusuna göre dünyada en çok aşılanmayı yapan ikinci ülke olarak yer alıyor.
Aşı Olanlara Dijital Kart Teşviki
İsrail, aşı olanlara dijital aşı kartı denilen bir kart tanımlıyor. Dijital aşı kartıyla etkinlik ve restoranlara giriş sağlanırken aşı olmayanlar ise bu etkinliklere alınmıyor. Uygulama ülke içinde tartışma yaratsa da dijital kart taraftarları normalleşmek için bunun gerekli olduğunu savunuyor. İsrail’de aşılanma gönüllülük esasıyla işliyor fakat aşı olmayanların okula gidememe, mekanlara ve etkinliklere katılamaması gibi kısıtlamaların getirilmesi sık sık gündeme geliyor.
Kafe ve Bar Sokaklarında Aşı Merkezleri
Tel Aviv Belediyesi, gençleri aşıya teşvik için barların bulunduğu bir sokağa mobil aşı merkezi kurdu. Aşı olanlara ücretsiz olarak içki içme ve sosyalleşme fırsatı sunuldu. Ayrıca İsrail’de aşı olanların konser ve tiyatro gibi kapalı mekânlardaki etkinliklere katılımına izin verildi.
Yunanistan Aşı Teşviği
Diğer ülkelere göre az sayıda vaka/ölüm oranına sahip Yunanistan’da, aşı olan 26 yaş altı gençlere 150 euro değerinde dijital hediye çeki verilecek. Bu çek, turizm ve eğlence sektörlerindeki faaliyetlerde kullanılabilecek.
Hollanda Aşı Teşviği
Hollanda ise aşı teşviği için daha geleneksel bir yöntem kullanıyor. Şu ana kadar 15 milyon doz aşılamaya ulaşmış olan Hollanda, nüfusunun %46’sını aşıladı. Daha fazla aşılanma için paketler dolusu geleneksel Hollanda ringa balığı, halkı aşı yaptırmaya teşvik etmek için Hollanda genelindeki aşı merkezlerinde dağıtılıyor.
EGE HABER/CEYLİN ÇAĞATAY
